1. Algemeen
De Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie (ZLTO) is de overkoepelende organisatie, die Brabant breed de belangen behartigt van haar agrarische leden. Onder deze organisatie werken de lokale afdelingen.
Cranendonck is met ingang van 1997 de naam van de nieuwe gemeente, gevormd door samenvoeging van de voormalige gemeente Maarheeze (Gastel, Maarheeze en Soerendonk) en de voormalige gemeente Budel (Budel, Budel-Schoot en Budel-Dorplein). Al vanaf de middeleeuwen waren de dorpen Budel, Maarheeze, Soerendonk en Gastel verbonden in de heerlijkheid, later Baronie van Cranendonck. In historische documenten ook aangeduid als “Land van Cranendonck”. De naam Cranendonck zou wijzen op de natuurlijke omstandigheden ter plaatse: een donk of heuvel, waar zich kraanvogels ophielden.
Er zijn maar weinig plaatsen in onze provincie Brabant die zoveel natuurgebieden herbergen als de gemeente Cranendonck. We treffen hier bos, heide, moeras en water aan. Voorbeelden zijn: de Pan, ’t Goor, Grote Heide, Buulder Berg, de Ringselvennen, het Buulderbroek en het Cranendoncks Bos, Weerter en Bulderbergen. Door een deel van de gemeente loopt de Buulder Aa.
2. Aanleiding
Vanuit de ZLTO afdeling is interesse ontstaan om de mogelijkheden voor de individuele agrariërs c.q. als groep van agrariërs om de ontwikkelingen van de zogenaamde ‘groene diensten’ als uitdaging op te pakken. Dit echter niet als enkel agrariers onderling, maar steeds in overleg met of in samenwerking met, grondeigenaren, burgers en (natuur)- verenigingen uit de omgeving. Om dit verder gestalte te geven is een sterke uitvoeringsorganisatie, in de vorm van een vereniging nodig, die initiatieven kan vertalen in concrete projectvoorstellen, maar de verschillende projecten op elkaar afstemt en (gebiedsgericht en integraal) één aanspreekpunt vormt.
Het belang voor de landbouw is dat de agrarische bedrijven op deze manier aan de maatschappij kunnen laten zien dat ze op een verantwoorde én duurzame wijze bezig zijn met het produceren van landbouwproducten in combinatie met het beheer van het landelijke gebied.
De kracht van de vereniging bestaat uit het gestructureerd en gecoördineerd inventariseren en uitvoeren van projectideeën, zowel binnen alsmede buiten de Ecologische Hoofdstructuur. Door het creëren van kansen én het bundelen van krachten van verschillende belanghebbende organisaties kunnen projecten gerealiseerd worden.
Uitgangspunt voor de vereniging is een marktconforme benadering van (agrarisch) natuurbeheer.
3. Gebiedsbeschrijving
Het gebied bevat de gemeente Cranendonck en de kerkdorpen Maarheeze, Soerendonk, Gastel, Budel, Budel-Schoot en Budel Dorplein.
Opvallend aan de gemeente Cranendonck is de diversiteit in bos- en natuurgebieden. Dit loopt uiteen van loofbossen en naaldbossen tot heidevelden en moerasgebieden. Dit wordt afgewisseld met akkers en weilanden, welke vaak met elkaar verweven zijn. Juist die combinatie van bos, heide en akkerlanden zorgt voor een gebied met een open karakter wat visueel zeer aantrekkelijk is.
Natuurgebied de Pan in de omgeving van Maarheeze kenmerkt zich door uitgebreide recreactiemogelijkheden, evenals de Grote Heide en de Weerter- en Bulderbergen. Echter momenteel zijn in de gehele gemeente Cranendonck wandelpaden aangelegd waardoor ook de andere gebieden goed ontsloten zijn.
Aandachtspunten:
- Op de Grote Heide grazen IJslandse pony’s in een afgebakend gebied.
- In deelgebied “Cranendonck” is een deel aangewezen als Natte Natuurparel en zal er herinrichting van het landschap plaatsvinden.
- In dit deelgebied zal eveneens een reconstructie van een kasteelruine plaatsvinden.
- Ten zuiden van Maarheeze zal recreactieplas Muzenrijk ingericht worden met inbedding dmv aanleg van nieuwe natuur
- In het gebied bevinden zich twee ecologische verbindingszone’s in wording: Sterkselse Aa/De Pan en Buulder Aa/Weergraaf/Bosloop
4. Visie van vereniging “Land van Cranendonck”
Missie land van Cranendonck:
Door samenwerking ontstaat samenhang tussen de mens, de bedrijfsvoering op een agrarisch bedrijf en natuur. In “het land van Cranendonck” moeten mensen met wederzijds respect kunnen wonen, werken en recreëren in het buitengebied. Visie “land van Cranendonck”
De samenwerking in het buitengebied van Cranendonck wordt gerealiseerd in een vereniging, waarbij iedereen die een binding voelt met het gebied, welkom is als lid. Door de samenwerking ontstaan nieuwe ideeën, innovaties en oplossingen om het gebied voor eenieder interessanter te maken. Doel “land van Cranendonck”
De vereniging richt zich op het verder ontwikkelen en professionaliseren van (agrarisch) natuur- en landschapsbeheer alsmede op het ontwikkelen en vermarkten van zgn. ‘groene- grijze en blauwe diensten’ in relatie tot het buitengebied van Cranendonck. Strategie / beleid:
Door overleg met de verschillende organisaties en overheden kunnen we tot het opstellen van een pakket van eisen en wensen komen. Daarna zal een prioriteitenlijst gemaakt worden. Het einddoel moet uitgewerkte projecten en onderhoudsplannen met jaarplannen opleveren, mbt aanleg en onderhoud van bestaande en nieuwe natuur- en landschapselementen. Elk project moet met een tijdspad tot uitvoer gebracht worden. Er zullen verschillende werkgroepen ontstaan voor de verschillende projecten. Via verschillende lijnen zal er geld gegenereerd moeten worden om de werkzaamheden tot uitvoer te kunnen brengen. Het aansluiten bij bestaande landelijke of regionale projecten behoort ook tot de mogelijkheden. Voorbeelden van projecten kunnen zijn:
- inscharen van vee in natuurgebieden
- kennisontwikkeling mbt beheer van natuur en landschap
- agrarische structuurverbetering
- onderhouden van natuurgebieden
- begeleiding bij beheerssubsidies
- aanleg en beheer van landschapselementen zoals hagen, poelen, paden of zandwegen
- (re)organiseren van informatieborden
- sloten en bermbeheer
- creeren van naamsbekendheid
- organiseren van toeristische activiteiten zoals excursies
